Właściwe rozliczanie czasu pracy kierowców stanowi jeden z najważniejszych elementów działalności firmy transportowej.
Do prowadzenia ewidencji w tym zakresie wykorzystywane są nowoczesne systemy monitoringu pozwalające na dokonywanie zdalnych odczytów. Dane pobrane z tych systemów stanowią istotną dokumentację i muszą być właściwie zaksięgowane i przechowywane.
Dlaczego należy prowadzić ewidencję czasu pracy kierowcy?
Prowadzenie ewidencji czasu pracy kierowcy jest wymagane przez aktualnie obowiązujące prawo. Aktem prawnym zawierającym wszelkie regulacje w tym zakresie w krajach Unii Europejskiej jest rozporządzenie 561/2006/WE z dnia 15 marca 2006 roku.
Przepisy zawarte w rozporządzeniu w sposób jasny określają maksymalny możliwy czas prowadzenia pojazdu przez kierowcę wraz z minimalnymi okresami odpoczynku, narzucając przy tym obowiązek prowadzenia ewidencji. Wprowadzenie rozporządzenia miało na celu poprawę bezpieczeństwa na drogach i polepszenie warunków pracy zawodowych kierowców.
Właściwie prowadzona ewidencja czasu pracy kierowców umożliwia również transparentne stosunki między pracodawcą a pracownikiem, pozwalając unikać nieporozumień w kwestii stawek godzinowych oraz ostatecznej wypłaty za wykonaną pracę.
W jaki sposób należy prowadzić ewidencję czasu pracy kierowcy?
Zgodnie z przepisami zawartymi w obowiązującym rozporządzeniu czas pracy kierowców musi być mierzony przy pomocy tachografu cyfrowego. Urządzenie to umożliwia przeprowadzenie ewidencji w formie wykresów, które mogą być przechowywane w postaci wydruków bądź plików cyfrowych zapisywanych w pamięci urządzenia lub na karcie kierowcy stanowiącej jego prywatny profil pracowniczy. Dane z tachografów cyfrowych dają możliwość monitorowania między innymi:
- czasu jazdy
- przerw wykonywanych w trakcie jazdy
- innej pracy wykonywanej przez kierowcę
- stanu licznika w momencie rozpoczęcia i zakończenia jazdy
- czynności podejmowanych przez kierowców w czasie jazdy w załodze
Dzięki tym i innym informacjom zawartym w ewidencji na temat czasu pracy kierowców firma transportowa może w trakcie kontroli sprawowanej przez odpowiednie organy wykazać, że prowadzi usługi przewozowe zgodnie z obowiązującym prawem.
W wypadku braku tachografu bądź niewłaściwym z niego korzystaniu skutkującym niepełną ewidencją, firma przewozowa oraz kierowca mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności prawnej. Za brak tachografu cyfrowego w pojeździe grozi kara grzywny w wysokości 3 tysięcy złotych.
Przechowywanie ewidencji czasu pracy kierowcy
Pracodawca zatrudniający kierowcę jest zobowiązany do prowadzenia, księgowania i przechowywania ewidencji czasu pracy kierowcy w sposób regulowany odpowiednimi przepisami. Zgodnie z obowiązującym prawem okres przechowywania ewidencji czasu pracy kierowców wynosi:
- 3 lata po zakończeniu stosunku pracy określonego umową w wypadku kierowców będących pracownikami firmy przewozowej zatrudnionymi na mocy umowy o pracę
- 2 lata po zakończeniu stosunku pracy określonego umową w wypadku kierowców samozatrudnionych oraz zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej
W związku z tym, że okres przechowywania ewidencji naliczany jest od zakończenia objętego nią okresu, konieczne jest dokładne określenie tego terminu. Większość ewidencji prowadzonej przy pomocy tachografu cyfrowego przybiera formę miesięczną.
Znaczy to tyle, że wymagany w ustawie okres przechowywania ewidencji czasu pracy kierowcy będzie liczony od końca każdego miesiąca kalendarzowego. Zasada ta obowiązuje również w wypadku ewidencji prowadzonej na podstawie dokumentów innych niż wydruk z tachografu cyfrowego.
Jakie formy może przybierać ewidencja czasu pracy kierowców?
Ustawa określa także w sposób szczegółowy formę, jaką może przybierać ewidencja. Dopuszczalne są następujące dokumenty:
- zapisy na wykresówkach
- wydruki danych z karty kierowcy i tachografu cyfrowego
- pliki elektroniczne pobrane z karty kierowcy i tachografu cyfrowego
- inne dokumenty potwierdzające czas pracy kierowcy i rodzaj wykonywanych przez niego czynności czynności
- rejestr opracowany na podstawie wyżej wymienionych dokumentów
Warto zaznaczyć, że wszystkie dane z tachografu i karty kierowcy bądź wykresówki muszą być przechowywane przez minimum 12 miesięcy od daty zapisu. Czas przechowywania ulega wydłużeniu do 2 lub 3 lat w zależności od stosunku pracy kierowcy w sytuacji, gdy dane te zyskują walor ewidencji.
Przechowywana ewidencja czasu pracy kierowcy powinna zostać wydana przez firmę transportową i przedstawiona na potrzeby odpowiednich organów pełniących funkcje kontrolne oraz na wniosek kierowcy, którego pracy dotyczy.